Odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego (SDE)
System dozoru elektronicznego to sposób na odbycie kary pozbawienia wolności. Aby móc skorzystać z takiej możliwości:
- kara pozbawienia wolności nie może przekraczać jednego roku, w tym nie mogą zachodzić warunki przewidziane w art. 64 § 2 kodeksu karnego (recydywa),
- jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary;
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, o której mowa w art. 43h § 3 (zasięg nadajnika, jego obsługa, itp.);
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, o których mowa w art. 43h § 1 (zasięg nadajnika, jego obsługa, itp.).
Z możliwości odbycia kary w systemie dozoru elektronicznego mogą skorzystać również osoby, wobec których orzeczono zastępczą karę pozbawienia wolności, gdyż zgodnie z art. 242 § 3 kodeksu karnego wykonawczego: „Jeżeli niniejszy kodeks używa w znaczeniu ogólnym określenia „kara pozbawienia wolności”, należy przez to rozumieć również zastępczą karę pozbawienia wolności, karę aresztu wojskowego, karę aresztu lub zastępczą karę aresztu, karę porządkową oraz środek przymusu skutkujący pozbawienie wolności, chyba że ustawa stanowi inaczej”.
Decyzję co do dozoru elektronicznego podejmuje sąd penitencjarny – sąd okręgowy właściwy dla miejsca zamieszkania skazanego. Wniosek należy odpowiednio uzasadnić wskazując argumenty, które przekonają sąd, że dana osoba faktycznie zasługuje na skorzystanie z możliwości odbycia kary w tej formie.
W sytuacji, gdy zostało już doręczone wezwanie do stawienia się w zakładzie karnym, warto również złożyć wniosek o wstrzymanie wykonania wyroku i niezarządzanie przymusowego doprowadzenia do zakładu karnego do czasu rozpoznania wniosku o dozór elektroniczny, odpowiednio go uzasadniając. Taki wniosek składany jest nie do sądu penitencjarnego, a do sądu, który wydał wyrok skazujący.
Wyrażając zgodę na dozór elektroniczny, sąd penitencjarny określi przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo się oddalić z miejsca stałego pobytu lub innego wskazanego miejsca, na okres nieprzekraczający 12 godzin dziennie w szczególności w celu:
- świadczenia pracy;
- wykonywania praktyk religijnych lub korzystania z posług religijnych;
- sprawowania opieki nad osobą małoletnią, osobą niedołężną lub chorą;
- kształcenia i samokształcenia oraz wykonywania twórczości własnej;
- korzystania z urządzeń lub zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych;
- komunikowania się z obrońcą, pełnomocnikiem
- utrzymywania więzi z rodziną lub innymi bliskimi osobami;
- korzystania z opieki medycznej lub udziału w terapii